Thông tin về 'vụ án Rusalka' qua cuốn sách của nguyên Bộ trưởng Võ Hồng Phúc

Phần liên quan đến 'vụ án Rusalka', chúng tôi xin trích đăng để bạn đọc có thêm thông tin và nhìn lại cuộc bể dâu đời người.

...Có một vụ việc nữa lại làm mất thời gian của chúng tôi. Đó là vụ án của ông Nguyễn Đức Chi liên quan đến Dự án Rusalka. Đây là một dự án đã được cấp phép từ trước năm 2000, là dự án đầu tiên đầu tư 100% vốn nước ngoài. Chủ đầu tư là các công ty của Liên bang Nga, ông Chi là đại diện chủ sở hữu.

 Không có việc nhận hối lộ, quà cáp ở Bộ KHĐT

Ngay sau khi được cấp phép, Công ty đã làm được nhiều việc, lấn biển 15 ha trong phạm vi cho phép của Dự án, xây dựng dở dang một loạt biệt thự. Do việc thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh cho Công ty Lương thực Trà Vinh trực thuộc Tổng công ty Lương thực miền Nam xuất khẩu hàng đi Nga, ông Nguyễn Đức Chi xin chuyển nhượng 60% cổ phần của Dự án Rusalka cho một nhà đầu tư nước ngoài khác. Tỉnh Khánh Hòa có văn bản ủng hộ. Việc đó giải quyết khó khăn cho Công ty Lương thực Trà Vinh.

Nhân kỳ họp Ban Chấp hành Trung ương, năm 2005, anh Nguyễn Thái Bình, Bí thư Tỉnh ủy Trà Vinh cùng Giám đốc Công ty Lương thực Trà Vinh và Tổng giám đốc Tổng công ty Lương thực miền Nam đến làm việc với tôi, đề nghị ủng hộ đề nghị của nhà đầu tư và tỉnh Khánh Hòa để thu hồi tiền cho Công ty Lương thực Trà Vinh. Tôi, anh Nguyễn Bích Đạt – Thứ trưởng và chị Mai Thu - Phó cục trưởng cùng làm việc. Chúng tôi đồng ý với đề nghị của nhà đầu tư, của tỉnh Khánh Hòa và Bí thư Tỉnh ủy Trà Vinh cho chuyển nhượng 60% vốn cho nhà đầu tư nước ngoài khác để lấy tiền thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh của ông Chi, hoàn vốn cho Công ty Lương thực Trà Vinh - một công ty nhà nước của một tỉnh nghèo.

Chúng tôi đã đề nghị Thủ tướng chấp thuận căn cứ theo Điều 34 Luật Đầu tư nước ngoài năm 1996. Cơ quan điều tra đã buộc tội anh Nguyễn Bích Đạt và chị Mai Thu về trách nhiệm của người quản lý, không làm tốt việc quản lý hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài. Sự việc đã khiến những người liên quan có khoảng thời gian vất vả.

Cơ quan điều tra mời anh Đạt và chị Mai Thu lên làm việc. Báo chí liên tục đưa tin làm như có đầy đủ bằng chứng phạm tội của cả hai người. Hình như, cơ quan điều tra làm việc gì cũng có thông tin cho phóng viên báo chí. Họ đã làm cho hai người mất cả tinh thần, nhìn thật ái ngại.

Một ngày nghỉ, có người gặp anh Đạt lang thang đi bộ ở đền Quan Thánh, có người lại gặp anh ấy đang tha thẩn ở đền Ngọc Sơ. Mọi người nói lại với tôi. Tôi sợ anh Đạt nghĩ quẩn mà làm điều dại dột để chứng minh sự trong sạch của mình. Tôi phải cử người đi theo anh Đạt. Anh Đạt biết, cười nói với tôi: Anh yên tâm, em đi dạo, em đi vào đền chùa cho khuây khỏa. Em tức vì bọn em làm đúng luật mà người ta cứ gán trách nhiệm cho bọn em. Sau một thời gian nghe ngóng, xem xét, tìm hiểu rõ vụ việc qua thông tin mà một vài anh em phóng viên thân thiết cung cấp, tôi hỏi anh Đạt và chị Thu:

- Hai vị có quan hệ riêng tư gì với anh Nguyễn Đức Chi hay không? Có nhận quà cáp gì của ông Chi không?

Họ đều cam đoan với tôi không hề có quan hệ riêng tư, không hề nhận quà cáp gì cho dù là một chai rượu. Tôi nói :

- Vụ việc này, người ta có mục đích khác. Nếu hai người có nhận quà cáp cho dù chỉ một chai rượu thì tôi không thể bảo vệ được và còn ảnh hưởng đến tôi, vì đã để xảy ra tiêu cực trong cơ quan  người liên quan lại là cán bộ cấp vụ và cấp thứ trưởng, Bộ trưởng phải chịu trách nhiệm . Anh chị đã cam kết như vậy, tôi tin, tôi sẽ bảo vệ đến cùng và sẽ có cách để bảo vệ.

Thời gian đó, Quốc hội đang họp, chuẩn bị vào phiên chất vấn. Tôi không có trong danh sách được chất vấn. Tôi gặp Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, lúc đó Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu cũng có mặt. Tôi đã trình bày vụ việc, đề nghị được trả lời chất vấn kỳ này để nói rõ trước Quốc hội cùng cử tri cả nước về vụ việc và trả lời bất cứ câu hỏi nào. 

Anh Yểu nói:

- Anh Phúc nói đúng, cần phải nói công khai trước dư luận, làm rõ đúng sai theo quy định của pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội đồng ý để tôi trả lời chất vấn. Ngay sau đó  một số phóng viên báo chí biết tin, đăng ngay lên các báo: “Bộ trưởng Võ Hồng Phúc xung phong trả lời chất vấn”. Ngày 25/11/2005, trước diễn đàn Quốc hội, tôi đã chứng minh các cán bộ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm đúng luật, theo các điều 34, 56, 58 của Luật Đầu tư nước ngoài năm 1996, kể cả trách nhiệm quản lý dự án vì việc này đã được phân cấp cho địa phương.

Tôi cũng khẳng định không hề có tiêu cực trong vụ việc này, bởi vì cán bộ của chúng tôi không hề có quan hệ với ông Chi, chỉ làm việc với 2 tỉnh Khánh Hòa và Trà Vinh. Có người nói, tại sao Bộ Kế hoạch và Đầu tư không đôn đốc, nhắc nhở các địa phương quản lý, giám sát. Tôi trả lời, đã là luật thì không phải ai nhắc nhở mới thực hiện; khi kiểm tra, thanh tra phát hiện thấy không thực hiện đúng quy định của pháp luật thì sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.

Sau khi tôi trả lời chất vấn ở Quốc hội, bên cơ quan điều tra vẫn làm căng với anh Nguyễn Bích Đạt và chị Mai Thu. Tôi gặp Thủ tướng Chính phủ để báo cáo tình hình. Vừa gặp, anh Sáu Khải tươi cười nói:

 - Bộ trưởng kỳ họp vừa rồi ghi điểm tốt, biểu dương! Trả lời chất vấn, nhất là vụ Nguyễn Đức Chi rất rõ ràng, có lý lẽ, thuộc luật và có tính thuyết phục.

Tôi cười, nói lại:

- Làm Bộ trưởng mà không thuộc các luật liên quan đến công việc của mình thì có ngày chết đó anh. Rồi tôi báo cáo với anh Sáu Khải việc bên cơ quan điều tra vẫn làm việc với Mai Thu và Đạt, có ý buộc tội, khởi tố mặc dù tôi đã công khai nói rõ sự việc ở diễn đàn Quốc hội. Tôi nói:

- Đề nghị anh có ý kiến với bên Bộ Công an cho anh em được đối thoại trực tiếp và công khai giữa các bên liên quan để làm rõ trắng đen được không? Em sẽ tham gia đối thoại.

Anh Sáu Khải trầm ngâm, suy nghĩ một lúc lâu rồi mới chậm rãi nói: Mày thử nói với Ba Dũng (Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Tấn Dũng) xem sao.

Theo lời anh Sáu Khải, tôi bay vào gặp anh Ba Dũng - lúc đó đang đi dự lễ động thổ nhà máy điện ở Cà Mau, nói lại những đề nghị như tôi đã nói với anh Sáu Khải. Tôi đã chứng minh là anh Đạt và chị Mai Thu làm đúng luật.  Anh Ba Dũng nói, bên cơ quan điều tra không có bằng chứng gì về việc anh Đạt và chị Mai Thu có quan hệ riêng tư với ông Chi và nhận quà cáp. Anh ấy cũng nói sẽ chỉ đạo bên cơ quan điều tra xem xét lại.

Mọi việc dần êm xuôi. Anh Nguyễn Bích Đạt và các cán bộ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã không bị xử lý, kể cả xử lý hành chính. Một bài học cho việc bảo vệ cán bộ. Vụ việc này cũng có nhiều điểm tế nhị, khi có thời gian tôi sẽ nói thêm. Chỉ có những người trong cuộc là hiểu rõ.

Có người còn nói với tôi, hồi đó họ còn muốn có một hình ảnh, hay một lời nói của bất kỳ ai đó rằng tôi có gặp gỡ và có quan hệ với ông Chi thì cũng “nên chuyện”. Tiếc rằng cho đến tận bây giờ, năm 2022 , tôi cũng chỉ biết mặt ông Chi qua bức ảnh báo chí đăng.

Gần đây, các anh em ở Khánh Hòa ra nói với tôi, Dự án Rusalka của ông Nguyễn Đức Chi đã rất thành công. Sau khi ra tù, ông ấy bắt tay ngay vào việc tiếp tục thực hiện dự án đang còn dang dở. Đó là một nơi thu hút nhiều khách du lịch đến từ Nga nhất tỉnh Khánh Hòa. Giá như ông ấy không bị mấy năm lao đao, chắc còn khá hơn nhiều.

Trong vụ việc này, cũng có một câu chuyện vui liên quan đến cây đa tôi trồng ở đền Mẫu Âu Cơ. Khi cây đa tôi trồng ở đền Mẫu Âu Cơ ra rễ ôm lấy cái biển có ghi tên tôi trồng (tôi sẽ kể trong phần “Những câu chuyện đáng nhớ” ), nhiều người lên thăm đền Mẫu Âu Cơ đã đến xem.

Cuối năm 2007 khi đã là Phó Thủ tướng, anh Trương Vĩnh Trọng lên thăm đền Mẫu, ra thăm vườn cây, cũng đến chỗ cây đa tôi trồng, thấy lạ, liền nói:

- Mẫu che chở cho như vậy, thế mà cứ bày đặt vụ việc đòi đánh ông ấy, đánh làm sao được!

Hồi xảy ra vụ án của anh Nguyễn Đức Chí, anh Trương Vĩnh Trọng là Trưởng ban Nội chính Trung ương, biết rất rõ các sự việc.  Khi tôi nói sẽ xin trả lời chất vấn, đưa vấn đề ra công khai ở Quốc hội, anh ấy rất ủng hộ, cho rằng càng công khai càng tốt và khuyên tôi phải chuẩn bị thật kỹ.

(Hết trích dẫn).

Không có vụ án 'lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Rusalka"

Trên thực tế, Toà án có thẩm quyền đã tuyên bố ông Nguyễn Đức Chi không phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tức là không có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra, không có vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại dự án Rusalka như tin đồn.

*Title phụ do chúng tôi đặt, nhấn mạnh.

Ông Võ Hồng Phúc, sinh ngày 19 tháng 10 năm 1945, quê ở xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Ông là một chính khách của Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam; Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa VIII, IX, X; đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XI, XII.